Eenzame uitvaart nummer 38 Den Haag
Mevrouw S. X.
Geboren 1 juni 1963, Liou Ning, China
Gevonden: 1 augustus 2012, Den Haag
Oud Eik en Duinen, donderdag 23 augustus 2012,
Dichter van dienst: Henk van Zuiden
Er stond een Eenzame uitvaart voor vandaag vrijdag gepland. Die werd gecancelled door de gemeente omdat er na weken zoeken toch nog een zus van de overledene kwam opdagen. Maar, tegelijk ontving ik een nieuw verzoek van de afdeling Bijzondere Hulpverlening van de Gemeente. Op 1 augustus werd op een lugubere wijze een dode vrouw gevonden. Eerst vermoord, daarna ongekend toegetakeld en in afvalzak verstopt tussen grofvuil. De ophaaldienst ontdekte de overblijfselen voordat deze de kraakwagen in gingen.
De begrafenis zou al over anderhalve dag plaatsvinden. Dat is voor de dichter een ongekend krappe tijd om een gedicht te schrijven. Erwin Vogelezang uit de Haagse Poule des Doods zei meteen dat hij niet al zijn regulier werk opzij kon schuiven. En dat moet, in zo’n geval. Ikzelf heb momenteel een ‘thuisvakantie’, het lukte mij om direct aan het werk te gaan. Behalve de gruwelijkheden over de arme vrouw was er niets over haar bekend.
Hoe je dan aan het schrijven kunt, wat is een handvat om aan te vangen met gedicht? Ik heb meteen van alles opgezocht over Chinese gebruiken en rituelen bij sterfgevallen.
Het lukte me om ’s nachts door te schrijven totdat de eerste fluiters van zich lieten horen.
Tussendoor zocht ik naar passende (…) muziek. Het werden twee nummers van de niet bombastische cd China van Evanghelos Vangelis: The plum blossom en The Tao of love.
Op een enkele uitzondering na, ben ik als coördinator altijd aanwezig bij een Eenzame uitvaart. Heb ik zelf een gedicht geschreven en draag deze voor bij de uitvaart, dan is er in de aula bij de kist hooguit de uitvaartleider en iemand van de begraafplaats die zorgt voor het afspelen van het juiste nummer van de cd, voor en na het gedicht.
Vandaag, donderdag 23 augustus, ging melieve met me mee.
Vreemd… als er een levend iemand aanwezig is bij een Eenzame uitvaart die naar jouw gedicht luistert, maakt dat het gebeuren toch iets lichter.
Na de korte plechtigheid in de aula schuifelden we achter de kist aan naar de grafkelder. Dit keer geen oude heren die de kist begeleidden, maar vier jonge mannen. Soms lopen de leeftijden van de kistbegeleiders ver uiteen. Zelf vind ik jongere begrafenismannen prettiger. Vitaal, en nog een vol leven voor zich. Bij de oudere en soms erg oude mannen ben ik wel eens bang dat éen van hen bij het neerzetten van de kist boven het graf, voorover valt en op de kist klapt-
Van buitenaf is het niet te zien dat de grafopening geen kuil is maar een diepe kelder. Soms is de grafopening ‘versierd’ met groene takken langs de randen.
Na het zakken van de kist mochten melieve en ik van bovenaf de diepe kelder inkijken. Prettig dat een zwoele wind de geur die opsteeg al snel meenam.
In de duisternis zagen we een kist staan waarvan deksel was vermolmd, en rechts daarvan drie gestapelde nog gaaf uitziende kisten.
Wanneer er familie gevonden wordt, misschien zoals een eerdere keer via bericht in een speciale Chinese krant, dan zal mevrouw S. X. naar boven worden getakeld, herkist, en gaat dan op reis naar haar geboorteland.
Een stoel leeg
Voor S. X.Ze weten het nog niet.
Daarginds waar wierook, blauwe en witte lampionnen
in de kast zijn blijven liggen.
Er ligt nog geen geld klaar die uw honger zal stillen
zodra ze het verbranden.
Er worden voor u evenmin papieren bootjes gevouwen
die de juiste route zullen wijzen.
Maar misschien na vandaag
leest een oude vriend, thuisgebleven verwant of een
beenderenteller in krant met berichten uit Holland over
uw fnuikend avontuur─
Alleen dán zal de aarde weer geopend worden,
mensen van vlees en bloed zullen u gidsen totdat u terug
bent, in de plaats waar uw stoel al leeg was, onbezet
zal blijven. U wordt nog gemist op het hongerige geesten
festival. Hier, ik maak vast licht in een lampion.
Henk van Zuiden